شهری که انسان‌ها آن را ساخته‌اند.

اگر می‌خواهید تهران را نه فقط در خیابان‌هایش، بلکه در ذهن و رفتار مردمانش بشناسید، کتاب «انسان‌شناسی فرهنگی شهر تهران» نقبی به لایه‌های پنهان و پیدای فرهنگ شهری تهران است. سفری که در آن، شهر نه فقط جغرافیا، بلکه تجربه‌ای انسانی است. انسان شناسی فرهنگی شهر تهران، کتابی است که نخستین‌بار در سال ۱۳۹۵ توسط گروهی از پژوهش‌گران و نویسندگان زیر نظر دکتر ناصر فکوهی با رویکردی انسان‌شناختی در ۵۱۶ صفحه، نوشته و چاپ شده است. بر اساس محتوای ارائه‌شده در این کتاب، مسئله‌ محوری این پژوهش، فراهم‌ آوردن بستری برای انجام مطالعات انسان‌شناختی ژرف‌تر در بافت جغرافیایی شهر تهران است.

شهر تهران برای هر یک از ما با نمایی خاص پیوند خورده است حتی اگر خودمان تاکنون به آن فکر نکرده باشیم قطعا قاب‌هایی مشخص، تعلق به تهران را در ما زنده می‌کند. آنچه گاهی از پشت پنجره‌ها و یا درون خانه‌های‌مان به طور تکراری در ساعاتی از روز بر آن می‌نگریم، معمولا انبوهی از ساختمان‌های دیگر یا تجمع ماشین‌ها را در بر دارد که گاهی با پس‌زمینه‌ای از سبزینگی درختان، مزین و تلطیف می‌شود. تضادی که میان درختان بلند و ساختمان‌هایی بلندتر از درختان پیش چشم ما قرار دارد، به تدریج تعریفی جدید از زیبایی بصری شهرمان را برای ما رقم زده است.

تماشای خود در میان آینه‌های بنایی از گذشته که اکنون بخشی از آن باقی مانده، ما را به جایی دور اما ماندگار از تاریخ تهران می‌برد؛ آنجا که زمانی «تهران»، «طهران» بود.

تهران، ایستاده در جایی میان گرگ‌ومیشِ تعلق ساکنانش قرار دارد. گاهی پایتختی برای مهاجرانی که در پی امکانات و فرداها به سویش آمده‌اند و گاهی جایی برای تولد آن‌ها که در این شهر پا به دنیا گذاشته و هر روزشان را در این شهر زیسته‌اند و هر روز، به دلیل احساسی عمیق‌تر از آنچه که دیگران تجربه کرده‌اند، درگیر نبردی درونی‌ میان عشق به شهر و مفاهیمی چون کلافگی، ازدحام، سرعت، صدا و سرب هستند.

نمایشگاه گروهی «تهران» با همکاری چند گالری، روز جمعه به تاریخ 27 تیر ماه در گالری آرتیبیشن گشایش می‌یابد. این نمایشگاه با یادی از درگذشتگان این جنگ و یادآوری اهمیت پایتخت، شکل گرفته است.

بلز پاسکال، فیلسوف فرانسوی احتمال پایان زندگی‌اش را به دلیل اینکه صرفا دو حاکم در دو سوی رودخانه با هم مخالفت دارند، مضحک و غیرقابل درک دانسته است. اکنون اگر خود را در موقعیت فرضی که پاسکال بیان کرده است ببینیم، معنای رودخانه ناگهان با ناامنی عجین می‌شود در حالی که تا لحظه‌ای قبل از آن وضعیت، رودخانه با زیبایی و تفرج همخوان بوده است. هر واژه و عنصر در بسترهای زمانی خاص، مفهومی بیش و کم از آنچه به طور معمول به یاد داریم را زنده می‌کند و گاهی تفاوت مفاهیم تا حدی با تجربه‌ی پیشین ما تمایز دارد که جهانی تازه پیش روی ما گذاشته می‌شود. آن دوازده روز مبهم برای بسیاری از ما و حتی آن‌ها که صحنه‌هایی از جنگ‌های گذشته را به یاد داشتند، مواجهه‌‌‌ای عجیب را با پیرامون‌ رقم زده است، چرا که هجوم بر وطن هر چند بار که تجربه شود همچنان با بهت و حیرانی همراه است.

آنچه از شاعر می‌شناسیم، تنها شعر نیست بلکه شعور جاری هنرمند است که در هر بستر هنری و زیستی جانی دیگر می‌گیرد. درهم تنیدگی هنرها توسط هنرمندان، اتفاق تازه‌ای نیست اما رد پای شاخص هنرمند در آثار هر زمینه‌ی هنری، مرزی مشترک میان شعر و نقاشی او را یادآور می‌شود. کلمه به عنوان زادگاه اندیشه، پلی برای تولد هنرهاست و تصویر و رنگ در نقاشی نیز از این زادگاه خلق می‌شوند و می‌توان این مرز مشترک میان هنرهای یک هنرمند را به بیان مارتین هایدگر چنین خواند: «همه‌ی هنرها در ذات خود شعر هستند و هر شعر وسعتی به بلندای زبان دارد»، از این روی، هر اثر نقاشی از شاعران را می‌توان تنها از مسیر آشنایی با شعرشان شناخت. مواجهه با آثار این نمایشگاه، شعر و شوری از لایه‌های ناگفته‌‌ی شاعران را در بر دارد.»

در نخستین مکالمه‌ با آلفرد یعقوب‌زاده، ارزشی که او برای جایگاه انسان قائل است از یک سو و عشق‌اش به عکاسی از جهت توجه‌اش به هنر عکاسان جوان از دور و نزدیک، مشهود است. همچنین پاسخ به این سوال که چگونه در جنگ‌ها و وقایع متعددی از جمله ایران و عراق، لبنان، انقلاب 57 و ... بدون ترس حضور داشته نیز در تاکیدش به انسان، چه در بیان و چه در عکس‌های او پدیدار است. یعقوب‌زاده یکی از برجسته‌ترین عکاسان خبری ایران و ثمره‌ی دوران انقلاب و جنگ است. عکاسی خبری ایران در همین دهه‌ی پرآشوب، رشد قابل ملاحظه‌ای کرد و جمعی از بااستعدادترین عکاسان خبری از دل همین شرایط بیرون آمدند.

نمایشگاه گروهی با عنوان «شاعران»، روز جمعه در تاریخ ۹ خرداد ماه در گالری آرتیبیشن افتتاح می‌شود. در این نمایشگاه آثاری از شاعران معاصر ایران که در هنر نقاشی حضور یا تجربه‌ای داشتند، انتخاب شده است. هنرمندان نمایشگاه «شاعران» عبارتند از: سهراب سپهری، عباس کیارستمی، فروغ فرخزاد، یدالله رویائی، احمدرضا احمدی، محمدابراهیم جعفری، جواد مجابی، اردشیر رستمی، رسول یونان و سارا جعفری.

نمایشگاه عکس «۱۴ مرثیه»، با آثاری از آلفرد یعقوب‌زاده به مناسبت چهل‌و‌سومین سالروز آزادسازی خرمشهر از روز جمعه به تاریخ 2 خرداد در گالری آنلاین آرتیبیشن به نمایش درخواهد آمد. آلفرد یعقوب‌زاده، عکاس جنگ و مستند متولد ۱۳۳۷ است. یعقوب‌زاده تاکنون در مهم‌ترین بزنگاه‌های سیاسی و تاریخی معاصر ایران و جهان به ثبت قاب‌هایی ماندگار پرداخته است.

در آثار نیلوفر محمدی، بدن‌ها، پارچه‌ها و فضاهایی خالی از رخداد با نگاهی سنجیده به تصویر کشیده شده‌اند، نه برای بازنمایی لحظه‌ای خاص بلکه برای تأمل بر زیستی که در عین حضور، بی‌اتفاق است. در این قاب‌ها، انسان‌ها کنار یکدیگر ایستاده‌اند اما در هم‌زیستی‌ بی‌تماس. هنرمند در این آثار، تماشاگر را به سکوت و مکث دعوت می‌کند. گویی زمان در این قاب‌ها ایستاده و انسان‌ها در میانه‌ی یک «نشدن» گیر افتاده‌اند. این درحالی‌ است که پارچه‌ها، حضوری غالب و معنا‌دار دارند. عنصری که گاه صحنه را می‌سازد و گاه مرز می‌کشد. شاید در پس این پارچه‌های چین‌خورده، ترس‌های‌مان پنهان است.

علی چیت‌ساز در نگاه نخست آثاری ساده با رنگ‌های شفاف را که بیشتر یادآور هنر پاپ است، خلق کرده اما با کمی تامل زوایایی از هنر انتقادی و توام با کنایه‌های او بر مخاطب آشکار می‌شود. او در بیان رک و بی‌پرده‌ی خود طنازی را همراه کرده و در این وادی بارها پرتره‌هایی از خود را نیز در مجموعه آثارش نشان داده است. او در بیان نگاه خود از زیبایی‌ها حذر کرده و اغراق در خلق عناصر را پیش چشم می‌گذارد.