فرامرز پیلارام 5206

فرامرز پیلارام، هنرمند نوسنت‌گرای ایرانی از بنیان‌گذاران مکتب سقاخانه است و به نقاشی‌خط‌‌هایش شهرت دارد. پیلارام در سال ۱۳۴۰ از هنرستان هنرهای زیبای تهران دیپلم گرفت و تحصیلاتش را در دانشکده هنرهای تزیینی دانشگاه تهران ادامه داد. سال ۱۳۴۷ موفق به دریافت کارشناسی ‌ارشد در رشته معماری داخلی و نقاشی تزیینی شد، و دو سال بعد برای فراگیری لیتوگرافی و انواع چاپ عازم فرانسه شد. او در تأسیس تالار ایران (تالار قندریز) مشارکت داشت و به همراه چند تن از هنرمندان دیگر، از بنیان‌گذاران مکتب سقاخانه در سال 1341 بود. پیلارام در سال ۱۳۵۳ نیز با هنرمندانی چون مرتضی ممیز، مارکو گریگوریان، غلامحسین نامی و... «گروه آزاد» را به راه انداخت. این گروه در عمر چهارساله‌اش چندین نمایشگاه از آثار نقاشان ایرانی در شهرهای مختلف دنیا برپا کرد و به معرفی هنر نوگرای ایران پرداخت.
نام پیلارام با دو جریان «نوسنت‌گرا»ی هنر ایران، یعنی نقاشی‌خط و مکتب سقاخانه پیوند خورده است. او پیوسته در جستجوی بهره‌گیری از نشانه‌های عامیانه، ملی و مذهبی بود. در همین راستا در دوره‌ی ابتدایی آثارش با استفاده از تکنیک مُهرزنی، نقش‌مایه‌های مذهبی نظیر عَلَم و پنجه را بر سطح بوم پیاده ‌کرد. اما در ادامه‌ی مسیر هنری به سمت نقاشی‌خط متمایل شد و خودش را وقف این شیوه‌ کرد. پیلارام جزو نخستین هنرمندانی بود که امکانات صوری خط-نوشته و خوشنویسی سنتی را در نقاشی آزمود و خط را با نگاهی نقاشانه وارد آثار خود کرد. بافت‌ منسجمی که از هم‌آمیزی حروف و کلمات و ترکیب آنها با رنگ‌های متضاد ایجاد می‌شود، مهمترین ویژگی نقاشی‌خط‌های پیلارام است. پاکباز درباره‌ی دوره‌ی دوم آثار پیلارام می‌نویسد: «پیلارام به خوشنویسی _به‌خصوص نستعلیق و شکسته‌نستعلیق_ روی آورد. در این عرصه، با بهره‌گیری از الگوی سنتی سیاه‌مشق دست به تجربه‌هایی بسیار متنوع زد. این تجربه‌ها مشتمل بود بر انواع ترکیب‌بندی‌های هندسی با بافت نگارشی، طرح‌های خوشنویسانه، سیاه‌مشق‌های رنگین، و ریتم‌هایی از حروف برجسته‌نمایی شده و متداخل در یکدیگر». پیلارام در توصیف جایگاه خط در آثارش می‌نویسد: «من آنقدر از خط خارج می‌شوم که چیزی که در تصاویر من دیده می‌شود دیگر خط نیست و خصوصیات کلی خط در آن از بین می‌رود، اما این بدان معنی نیست که لطمه‌ای به خط زده‌ام. بلکه دنیای دیگری از خط برای خویش ساخته‌ام».
اولین حضور پیلارام در حراج‌ها به خردادماه 1385 (می 2006) به خانه‌حراج کریستیز بازمی‌گردد. او تا سال 2021 با 42 اثر در حراج‌های داخلی و خارجی حضور مستمر داشته و 84 درصد از آثارش در حراج‌های بین‌المللی به فروش رسیده است. گرانترین اثر او تا سال 2021 در حراج کریستیز به مبلغ 385 هزار دلار در سال 1387 (آوریل 2008) چکش خورده است.
https://artchart.net/fa/artists/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B2-%D9%BE%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85/timeline
منبع: آرتچارت

متولد 1310
1341برنده‌ی نشان طلا در سومین مراسم دوسالانه‌ی تهران
1341برنده نشان نقره در مراسم دوسالانه‌ی ونیز
1341نمایشگاه انفرادی، سالن فرهنگ، تهران
1345نمایشگاه انفرادی، گالری بُرگِس، تهران
1346نمایشگاه انفرادی، گالری سیحون، تهران
1347نمایشگاه انفرادی، گالری نگار، تهران
1348نمایشگاه انفرادی، گالری سیحون، تهران
1350دریافت بورسیه برای مطالعه‌ی لیتوگرافی و چاپ بمدت یک سال، فرانسه
1351استادیار (دوره‌ی طراحی)، دانشکده‌ی معماری، دانشگاه علم و صنعت تهران
1351نمایشگاه انفرادی، گالری سایرِس، خانه‌ی ایران، پاریس
1352نمایشگاه گروهی، نمایشگاه بین‌المللی هنر، تهران
1354نمایشگاه انفرادی، انجمن ایران و آمریکا، تهران
1362درگذشت
1388نمایشگاه انفرادی، «آثار فرامرز پیلارام (از آغاز تا اکنون)»، گالری 66، تهران
1391نمایشگاه گروهی، «هنر ایران»، اُپِرا گالری، لندن
1392شرکت در نمایشگاه هنری بین‌المللی بازل، سوئیس
1397نمایشگاه گروهی، «سقاخانه»، گالری میم، دبی

فرامرز پیلارام در مدت کوتاه حیاتش، مجموعه آثار متعددی را خلق کرد. مجموعه نقاش‌های‌اش، دورنماهای شهری با سطوح تخت وسیع و نشانه‌های بصری ایرانی را شامل می‌شد.
همچنین مجموعه طراحی‌های‌ این هنرمند با هاشورهای فراوان هم شامل گروهی از دورنماهای روستایی می‌شود و هم پرتره‌هایی از چهره‌های مختلف.
مجموعه‌ی نقاشی‌خط‌های‌اش با ایجاد تعادل و هماهنگی میان کشیدگی خطوط و سطوح هندسی، ترکیب‌بندی را سامان می‌دهد.
بعدتر تجربیاتی با حجم و خط انجام داد که از نخستین تجربیات‌ او در این دست به حساب می‌آید. بسیاری از این نوع آثار او در زمره‌ی هنر سقاخانه قرار دارد.
مرگ زودهنگام پیلارام باعث شد تا دیرتر از بسیاری از هم‌نسلان‌اش مورد توجه قرار بگیرد. با این‌وجود آثارش امروز مورد توجه عمومی قرار دارد.