ژازه تباتبایی

ژازه تباتبایی نقاش، مجسمه‌ساز، شاعر و نمایش‌نامه‌نویس متولد سال ۱۳۰۹ در تهران است. نگارخانه «هنر جدید» به عنوان یکی از مهمترین مراکز هنری در سال‌های اواخر دهه ۳۰ توسط او افتتاح شد. ژازه تباتبایی با استفاده از آهن‌آلات دور ریز اجسامی سخت را به شیوه فیگوراتیو خلق کرد و به این شکل دست به نوگرایی در مجسمه‌سازی زد. او همه آثار خود را با نگاه به فرهنگ ایران و نمادهای فولکلور مانند شیرزن‌ها و خورشیدها خلق کرد. تباتبایی هنر بازیافت و اسمبلاژ را تجربه کرد و به این واسطه به یکی از بزرگترین هنرمندان معاصر تبدیل شد. ژازه نخستین نمایشگاه انفرادی‌اش را در ۱۹ سالگی خود برگزار کرد. بعضی نقاشی و مجسمه‌های ژازه در موزه‌ها و مجموعه‌های مهمی همچون موزه هنرهای معاصر تهران، موزه لوور و موزه متروپولیتن نگهداری می‌شود. ژازه تباتبایی بیشتر به واسطه‌ی مجسمه‌های‌اش در هنر جهانی شناخته می‌شود اما با این وجود نقاشی‌های او نیز از جهت به کارگیری عناصر فرهنگی ایران و به نوعی تقابل سنت و مدرنیته، مخاطبان را به خود جلب کرده است. او در نقاشی‌های‌اش با شاعرانگی به بازآفرینی وطن از نگاه خود پرداخته است. ژازه تباتبایی هنر و نشانه‌های دیروز را یادآور می‌شود. مجسمه‌های ژازه از ضایعات فلزی و قطعات مستعمل ساخته شده و فیگورهایی آهنی را به وجود آورده که با عنوان «آدم-نه» شناخته می‌شوند. این هنرمند شاعرانگی را در مواجهه با سخت‌ترین عنصر یا همان فلزات نیز نشان می‌دهد و بعضی نیز این مجموعه آثار را به مثابه بیان وضعیت انسان در جهان صنعتی و ماشینی می‌دانند. ژازه تباتبایی در سال ۱۳۸۶ در تهران درگذشت.