به گزارش آرتیبیشن و به نقل از ایسنا، این تابلو که در حدود ۵۰ قطعه در انباری دپو شده بود، حدود دو سال گذشته در اختیار دانشگاه تهران قرار گرفت تا پس از مرمت و نصب در باغ موزه نگارستان، نصب و برای همیشه در معرض دید قرار گیرد.
در مراسم رونمائی ازاین تابلو با عنوان «برجسته‌ترین نقاشی دیواری دوره قاجار» که مسئولان دانشگاه تهران و برخی از هنرمندان مانند آیدین آغداشلو - نقاش، علی مرادخانی - معاون هنری وزارت ارشاد، عبدالله انوار - پژوهشگر تهران قدیم و عبدالحسین مختاباد - عضو شورای شهر تهران حضور داشتند، محمود نیلی احمدآبادی - رئیس دانشگاه تهران با طرح این پرسش که «چرا دانشگاه تهران به دنبال توسعه حفظ و ارتقای مکان‌هایی مانند «باغ‌موزه نگارستان» است؟» گفت: در حوزه‌های هنری و موزه‌های دانشگاه تهران مانند موزه مقدم، تئاتر مولوی، باغ‌موزه نگارستان یا حتی مکان‌هایی که به طور مستقیم در حوزه مسئولیت دانشگاه تهران نیستند، فکر می‌کنیم فراتر از یک دانشگاه به این مکان‌ها توجه داریم، چون معتقدیم دانشگاه تهران یکی از موسسات مهم و محوری در ایران است و هیچ مرکز آموزش عالی و علمی در کشور نیست که مشحون افتخارات بزرگ دانشگاه، فرهنگ و علم در جامعه باشد.
او با بیان اینکه هر کشوری به دنبال الگوسازی و نشان دادن مدل برای تکثیر خود است، ادامه داد: وظیفه‌ی دانشگاه قدم برداشتن در این راه است. این الگو باید دستاوردهای دیگری را به جامعه تقدیم کند که شاهد ارتقاء فرهنگ و توسعه تمدنی جامعه باشد.
افتخار می‌کنیم به آن‌چه تاکنون موجود بوده، کفایت نکرده‌ایم:
وی دانشگاه تهران را از زمان تاسیس، میراث‌دار دارالفنون نامید و افزود: این مکان آموزشی با این وجود نیازمند قدم‌های بلندتری است تا عقب‌افتادگی دوران قاجار را برطرف کند.
او با بیان اینکه دانشگاه تهران در تلاش‌های خود خواست تا فراتر گام بردارد و اگر بتواند با اقبال از دانشگاه و پیشتاز در جامعه‌ی بین‌الملل برای کشور الگو باشد، تاکید کرد: این تمایل به توسعه دانشگاه یک نگاه ملی است. باید دانشگاه تهران به این تمایل پاسخ دهد. حفظ این باغ‌موزه برای دانشگاه تهران با وجود کمبود منابع سخت است اما افتخار می‌کنیم به آن‌چه تا کنون موجود بوده است، کفایت نکرده‌ایم.
توسعه‌ی موزه ها یک کارگاه عملی است:
نیلی احمدآبادی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به لزوم ایجاد تعامل میان جامعه و دانشگاه گفت: سرمایه‌های دانشگاه باید به جامعه بیایند و برعکس قدم‌ها، فضاها و برنامه‌هایی که این تعامل را گسترده‌تر می‌کنند، از برنامه‌های جدی دانشگاه باشند.
او باغ‌موزه‌ها را از مسیرهایی دانست که می‌توانند راه را هموار کنند و گفت: در واقع با توسعه موزه‌ها به عنوان یک کارگاه عملی می‌توانیم گام‌های مهمی برداریم.
وی از اهداف مهم این دانشگاه را ایجاد مسئولیت‌های اجتماعی دانست و بیان کرد: باید بیش از گذشته به آن‌ها بپردازیم. آموزش، پژوهش و این نوع تعاملات از طریق مسئولیت‌های اجتماعی عملی می شوند. ما می‌خواهیم یک دانشگاه کارآفرین باشیم که در عرصه عملی وارد می‌شود، نه روی کاغذ.
رئیس دانشگاه تهران تاکید کرد: میراث فرهنگی، دستگاه‌ها، مردم و هنرمندان با انجام هر نوع سرمایه گذاری در دانشگاه تهران و در جهت الگوسازی می‌توانند چندین برابر در جامعه تاثیر بگذارند. درهای دانشگاه به روی همه باز است تا توسعه به معنای واقعی شکل بگیرد و توسعه پایدار فراهم شود.
امیدواریم باغ موزه نگارستان، وطیفه هنری خود را با جا آورد:
مجید سرسنگی - معاون فرهنگی دانشگاه تهران نیز در سخنانی گفت: تابلوی فتحعلی شاهی «صف سلام» از مهم‌ترین عناصر ایران در دوره قاجار است که سال‌های زیادی مفقود بود و تلاش زیادی انجام دادیم تا به باغ‌موزه نگارستان منتقل و نصب شود. از حدود دو سال پیش نیز مراحل مرمت و نصب این تابلو طول کشید.
او که در مراسم رونمایی از برجسته‌ترین نقاشی دیواری دوره قاجار در باغ موزه نگارستان سخن می‌گفت، اظهار کرد: بخش‌هایی از این تابلو به شدت آسیب دیده و نیازمند مرمت بود که در طول دو سال گذشته توسط متخصصان مرمت آن انجام شد.
وی این اثر تاریخی را از جمله آثاری دانست که می‌تواند جنبه‌های منبع مطالعه‌ی آموزشی و پژوهشی زیادی در حوزه نگارگری باشد و افزود: دانشگاه تهران همانطور که در حوزه علم و دانش پیشتاز است، قطعا می‌تواند در حوزه فرهنگ و هنر نیز پیشتاز باشد.
او یکی از معانی دانشگاه جامع با نام دانشگاه تهران را، دانشگاهی دانست که دانشجویان آن علاوه بر ابعاد عملی، با ابعاد فرهنگی نیز آشنایی دارند و تاکید کرد: امیدواریم باغ‌موزه نگارستان به عنوان یک مرکز فرهنگی و هنری وظیفه خود را به سرانجام برساند.
انگارتابلوی «صف سلام» با خمپاره منهدم شده بود:
آیدین آغداشلو - نقاش نیز که بخشی از مرمت این دیوار نگاره قاجاری را بر عهده داشت، در سخنانی در این مراسم اظهار کرد: این اثر به اندازه‌ای آسیب دیده بود که در نگاه نخست فکر می‌کردیم آن را با خمپاره منهدم کرده‌اند. طبیعت، بی‌اعنتایی و مهم نداستن این اثر تاریخی باعث تخریب آن در حالت کلی بود.
او افزود: خوشبختانه نقاشی «صف سلام» با چاره اندیشی فرهنگیان مسئول نجات پیدا کرد. در زمان مرمت با دقت زیادی به آن نگاه کردم. رنگ‌های زنده‌ای داشت و تاریخ را در خود زنده می‌کرد اما نباید یک اصل را از یاد برد که در مرمت این نوع آثار هیچگاه نباید به طور کلی و یکپارچه آن‌را مرمت کرد. باید بخش قدیم و جدید آن مشخص باشند.
وی با بیان اینکه در طول هزاران سال انسان بخشی از معانی خود را روی دیوارها ثبت کرد، ادامه داد: این دیوارها شامل غارها، سینه کوه‌ها و بناهای تاریخی بودند که معانی انسانی روی آن‌ها ثبت شدند تا حافظه‌ای بنا شود که معنا را تقدم می‌دهد و انسان دارای هویت می‌شود.
او با تاکید بر اینکه تصور جاودانگی از طریق آثار هنری، سابقه‌ای چندین هزار ساله دارد، گفت: نقش برجسته‌های دیواره‌های تخت جمشید، راه‌پله‌ها، درگاه‌ها و همه مواردی از این قبیل، هرکدام هدفی داشتند تا انسان گذشته را بشناسانند.
این هنرمند، بهترین نمونه‌ای که می‌توان درباره‌ی آن درنگ کرد و تداوم را دید را نقاشی فتحعلی‌شاهی «صف سلام» دانست و افزود: این نقاشی یکی از نمونه‌های بازگوکننده آرمان و آرزو و موفقیت انسان‌ها بوده است. انسانی که ۲۵۰۰ سال پیش مجموعه عظیمی را ساخته تا عظمت آن را به رخ بکشد و باعث احترام به آیندگان شود.
آغداشلو با اشاره به تابلو «صف سلام» گفت: هرچند صف به قصد احترام به جایی است اما در تصاویر هم احترام می‌آورد. بسیاری از نقش برجسته‌های کهن روایت تاریخ را با خود دارند.
وی از نمونه های مختلف نقاشی‌های دیواری را موفقیت‌های جنگی، شکارگاهی و نمونه‌های این چنینی بیان کرد و ادامه داد: از آغاز دوران صفویه، نقاشی‌ها بار دیگر پیدا شدند و حکایت‌هایی را بازگو کردند. مانند نقاشی‌های عالی‌قاپو و چهلستون که به نوعی بحث‌های سیاسی را به رخ می‌کشند. از سوی دیگر از انتهای دوره صفویه به یک دوره آرامش در نقاشی می‌رسیم.
او اضافه کرد: دوره سلطنت فتحعلی شاه از ۱۲۱۲ تا ۱۲۵۰ قمری که به نوعی دوره آغاز انحطاط سیاسی و حکومتی محسوب می‌شود. در این دوره نوعی عظمت و اقتدار دیده می‌شود هرچند اصل قضیه این گونه نیست. این نقاشی‌ها از دربار باشکوه فتحعلی شاه به یادگار مانده‌اند. بنابراین باید توجه کنیم که فتحعلی شاه قاجار زمانی که قصد پرداخت غرامت جنگی به روس‌ها را دارد، چه دشواری را تحمل می‌کند، آن یک صحنه تحقیرآمیز بوده است.
وی در ادامه نقاشی دوره زند و قاجار را یکی از دوره‌های اوج نقاشی بعد از اسلام دانست و گفت: سندیت در این دوره، چهره‌ها هستند اما نباید آن‌ها را داوری کرد. در واقع هنر دوره زند و قاجار تعادل هنر ملی ایران است.
در پایان مراسم رونمائی از این تابلوی باقی مانده ازدوره‌ی قاجار که عصر شنبه - ۱۴ اسفند - در باغ موزه نگارستان برگزار شد، از مرمت‌گران این تابلوی نفیس، مسئولان باغ نگارستان و یکی از اعضای اداره کل موزه‌ها تقدیر شد.