منتخبی از نمایشگاه‌های ۲۰۲۴: درخت‌ها، آرشیوداران تمدن
۳ دقیقه

منتخبی از نمایشگاه‌های ۲۰۲۴: درخت‌ها، آرشیوداران تمدن

راحله یوسفی

راحله یوسفی

درخت‌ها در طول سالیان متمادی الهام‌بخش بسیاری از هنرمندان بوده‌اند و در نمایشگاه‌های هنری به عنوان نمادی از طبیعت، زندگی و پایداری به تصویر کشیده شده‌اند. در این یادداشت به دو نمایشگاه گروهی و آثار آن‌ها با موضوع درخت در سال ۲۰۲۴ پرداخته‌ایم.

افسانه‌ها: گالری هنر مدرن

افسانه‌ها(Fairy Tales) نمایشگاهی جذاب بود که از دسامبر ۲۰۲۳ تا آوریل ۲۰۲۴ در گالری هنر مدرن بِریزبِن استرالیا برگزارشد.

این نمایشگاه گروهی، داستان‌های عامیانه‌ی ماندگار دوران کودکی را از دریچه‌ی دید هنرمندان، طراحان و فیلم‌سازان معاصر بازگو کرده و بیش از ۱۰۰ اثر شامل مجسمه‌سازی، اینستالیشن، نقاشی، عکاسی، چاپ کاغذ، انیمیشن، ویدئو آرت، فیلم و واقعیت افزوده را ارائه داده است.

بخش اول این نمایشگاه، با عنوان «به درون جنگل»، شامل مجسمه و اینستالیشن عظیمی است که توسط مجسمه‌ساز برزیلی هنریکه اولیویرا خلق شده است. عنوان این اثر، کوروپیرا (Corupira) از موجود افسانه‌ای جنگل برزیل گرفته شده است. در فرهنگ عامه، این موجود شیطانی به‌ گونه‌ای است که هنگام راه رفتن، رد پاهای نادرستی ایجاد می‌کند تا افرادی را که در جنگل حرکت می‌کنند را گیج کند. در این چیدمان، تنه‌های عظیمی از دیوارهای سفید گالری بیرون می‌آیند و در سراسر اتاق پخش می‌شوند. شاخه‌های پیچ در پیچ، محیطی ایجاد کرده است که مخاطب رابطه متفاوتی با فضا را تجربه کند و مجبور شود نسبت به محیط اطرافش دقت بیشتری کند، زیرا با غفلتی کوتاه ممکن است، سرش به شاخه‌ها اصابت‌کند. هنریکه اولیویرا درباره باورش در خلق این اثر چنین می‌گوید: «به خودت برگرد. من فکر می‌کنم این چیزی است که امروز دنیا از دست می‌دهد.»

مردم درختی: مرکز جهانی جنگل‌داری

مرکز جهانی جنگل‌داری در یک پروژه فرهنگی-هنری نمایشگاه عکس و چیدمان با عنوان «مردم درختی» در تاریخ ۱ژوئن تا ۲۹سپتامبر ۲۰۲۴ برگزار کرد. در این نمایش، آثار «ریتوا کووالاینن» و «سانی سپپو» دو عکاس فنلاندی مطرح است که برای بیش از سه دهه، به موضوعات مربوط به درختان پرداخته‌اند. این دو هنرمند، به مدت ۱۰ سال بر روی این پروژه کار کردند و در این نمایشگاه اسطوره‌های جنگلی، باورهای تقریباً فراموش شده و پیوند مقدس بین مردم و درختان را در فرهنگ عامیانه فنلاند به تصویر کشیده‌اند.

یکی از جذاب‌ترین قسمت‌های کیوریتوری این نمایش، دایره‌ای از پانل‌های پارچه‌ای است که تصویر درختان بر آن چاپ شده است. مخاطب می‌تواند وارد این پانل شود و احساس کند که در یک بیشه است. همچنین، سایه‌هایی روی بوم نیمه تراوا دیده می‌شود که حس نزدیکی به درختان را دوچندان می‌کند.

در این نمایشگاه مخاطب با تصویرهایی مواجه است مانند یادگاری‌هایی که روی درختان حکاکی شده و یا آسیب‌هایی که برای تجاری‌سازی به بدنه درختان وارد شده است بدین ترتیب، متن این نمایش، تلاش می‌کند توجه مخاطب را به اهمیت درختان به عنوان حافظان خاطره، آرشیوداران کل تمدن‌ها و فراخواندن به محافظت از تک تک آن‌ها بازگرداند.