جمشید سماواتیان

جمشید سماواتیان از نقاشان برجسته‌ی نسل دوم نوگرایان ایران به‌شمار می‌رفت. آثار او را می‌توان در چارچوب جریان نوسنت‌گرایی تحلیل کرد. او در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران تحصیل کرده بود و در آن دوران، با هنرمندان شناخته‌شده‌ای مانند آیدین آغداشلو و عباس کیارستمی هم‌دوره بود. فضای دوقطبی حاکم بر آن دانشکده تأثیر قابل‌توجهی بر شکل‌گیری نگاه هنری سماواتیان گذاشت و نشانه‌های آن در آثارش به‌وضوح دیده می‌شود.

سماواتیان در مهرماه سال ۱۴۰۰ چشم از جهان فروبست. واپسین نمایشگاهش را در بهمن ۱۳۹۹ با عنوان «میراث» در گالری نگر برگزار کرد؛ نمایشگاهی که حاصل پنج دهه تلاش و تجربه‌ی هنری او را در معرض دید عموم قرار داد. نقاشی‌های او از سنت‌های تصویری ایران، به‌ویژه نقاشی‌های دیواری دوره‌ی صفوی، الهام می‌گرفتند. او با بهره‌برداری خلاقانه از میراث فرهنگی زادگاهش، اصفهان، تابلوهایی می‌آفرید که کهنگی تمدن و گذر زمان را بازتاب می‌دادند. در معروف‌ترین آثارش، فیگورهایی تنها، برگرفته از اسطوره‌های عاشقانه و باده‌نوشی صفوی، در فضایی مبهم و مه‌آلود به تصویر کشیده شده‌اند؛ فضایی که با استفاده از تکنیک‌های خاص و متریال‌های غیرمتعارف خلق می‌شد.

او در روند خلق آثار خود از موادی چون خاک، گل، گچ، ترکیبات مختلف، و ورق‌های طلا و نقره بهره می‌برد و این عناصر را با شیوه‌های متنوع پتینه‌کاری در هم می‌آمیخت. هدف او بازآفرینی روح هنر سنتی ایران در قالبی مدرن و نوآورانه بود. صادق تبریزی، از چهره‌های سرشناس هنر معاصر، از سماواتیان به‌عنوان «پدر پتینه‌ی ایران» یاد کرده است.